8. Roman Kahramanları İstanbul Edebiyat Festivali
“Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Romanı Romanların Aynasında Türkiye”
19-21 Aralık 2023 tarihleri arasında İSTANBUL MARMARA EĞİTİM VAKFI (İMEV) ev sahipliğinde düzenlenecek olan 8. Roman Kahramanları İstanbul Edebiyat Festivali’nin bu yılki konusu “Cumhuriyetin 100. Yılında Türk Romanı / Romanların Aynasında Türkiye” olarak belirlendi.
Kavramsal Çerçeve
Roman, edebiyatın ana türlerinden biri, hatta lokomotifidir. Yüzyıllardır yaşamımızın içinde ve giderek etkisini arttırıyor. Biz de yılda iki binin üzerinde roman yayımlanan bir ülkeyiz.
Peki, bir Türk romanı geleneği var mı? Roman türünün, Cumhuriyetin kuruluşuna karşılık gelen 100 yıl içinde uluslararası seviyeye ulaştığını söyleyebilir miyiz? Cumhuriyet ideolojisini inşa etmeye çalışan romanlardan toplumcu gerçekçi romanlara; tezli romanlardan fantastik romanlara; küçük burjuva gerçekliğinden köy romanlarına; postmodernist açılımlardan tinsel ya da bireysel yaşantıları öne çıkaran romanlara kadar 100 yıllık bir yelpazede Türkiye’nin portresini romanlar üzerinden tanımlamak mümkün mü? Tanımlamak, analiz etmek ya da değerlendirebilmek… Türk romanının 100 yıllık serencamını ele alacağımız festival, günümüz Türkiye toplumunu anlamak için de ciddi sosyolojik, antropolojik ve felsefi veriler sunacaktır.
Romanın “karnaval” kavramıyla da yakından ilişkisi vardır. Çok anlamlılık, çok renklilik, çok kültürlülük… Roman, bu bağlamda hayata tutulan bir ayna asırlardır. Dinlerin merkezde olduğu medeniyetleri, kültürlerin merkezde olduğu ulusları anlamak, onlarla empati kurabilmek için “roman” biçilmiş kaftan.
Mario Vargas Llosa ile Carlos Fuentes’in metinlerinden oluşan Edebiyata Övgü’de ifade edildiği gibi: “Edebiyat bize sahip olmadığımız şeylere sahip olabilme, kendimizi pagan tanrıları gibi aynı anda hem ölümlü hem de ölümsüz hissettiğimiz o olanaksız varoluşa erişebilme umudunu sunduğunda, ruhlarımıza uzlaşmazlık ve isyan kattığında, insan ilişkilerindeki şiddetin azalmasına katkıda bulunan tüm kahramanca eylemlerin ardında yatan bütün bu şeyleri kattığında, bir büyü gerçekleşir. İşte bu yüzden hayal etmeye, okumaya ve yazmaya devam etmeliyiz; ölümlülüğün ağırlığını hafifletmenin, zamanın aşındırmasını alt etmenin ve olanaksızı olası kılmanın bugüne kadar bulduğumuz en etkili yolu budur.”
Festivalin Eğitimdeki Yeri
Ortaöğretim müfredatında, hazırlık sınıflarından son sınıfa kadar “roman” konusu çok önemli bir yer tutmaktadır. Roman Kahramanları Edebiyat Festivali ise ilk kez yapıldığı 2012’den bu yana hem okuma kültürüne katkı sağlamakta hem de öğrencilere üniversiteye hazırlık konusunda yardımcı olmaktadır. Ayrıca okulların birlikte iş yapabilme kabiliyetinin artması, öğrencilerin yaratıcılıklarının gelişmesi, edebiyatın ve sanatı hayatın her alanına taşıması gibi amaçlar Roman Kahramanları İstanbul Edebiyat Festivali’ni öne çıkaran başlıklardır.
Kostümleriyle Roman Kahramanları
Festivalin en renkli sahnelerini, en beğendikleri romanların kahramanlarını, onların kostümlerini giyerek yansıtan; bireysel ya da grup olarak roman kahramanları performansları sergileyen öğrencilerimiz oluşturmaktadır. Yıllar içinde festival, ilköğretim ve ortaöğretim öğrenci ve öğretmenlerini; üniversite öğrenci ve öğretim üyelerini; yazar, romancı, akademisyen ve konunun uzmanlarıyla tüm edebiyatseverleri buluşturan şenlikli bir buluşmaya dönüşmüştür. Hedef kitlesinde gençlerin yer aldığı, edebiyatı ve romanı onların hayatının bir parçası hâline getirmeyi amaçlayan Roman Kahramanları Festivali, Türkiye çapında yaklaşık 100 lisede öğrenci ve öğretmenlerin aktif katılımıyla da kutlanmaktadır.
İçerik
19-21 Aralık 2023 tarihleri arasında Maltepe’de bulunan Marmara Eğitim Köyü’nde gerçekleştirilecek festivalde, Türk romanının son 100 yılındaki belli başlı yazar ve eserler gerek öğrenciler gerekse festival konukları tarafından yorumlanacaktır. Açılış konuşmasını yazar ve müzisyen Zülfü Livaneli’nin yapacağı etkinliklerde yer alacak yazarlardan bazıları: Gülten Dayıoğlu, Oya Baydar, Haydar Ergülen, İnci Aral, Metin Celâl, Feridun Andaç, Aslı E. Perker, Tuna Kiremitçi, Adnan Özer ve İbrahim Dizman. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının en sevilen, eserleri en çok basılan yazarlarından olan ve eserlerinin okutulması Millî Eğitim Bakanlığı tarafından tavsiye edilen Sabahattin Ali de festivalde özel bir etkinlikle anılacaktır.
Bu yıl, Maltepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nin Sahne Sanatları ve Animasyon bölümü öğretim üyeleri ile öğrencileri de festivalde yer alacaktır. Yılın en uzun gecesi 21 Aralık‘ın, Dünya Roman Kahramanları Günü olarak kutlanmasıyla başlayan Roman Kahramanları İstanbul Edebiyat Festivali, her geçen yıl kapsamını genişleterek büyümekte ve daha fazla edebiyatsevere ulaşmaktadır.
Roman Kahramanları Resim Sergisi
Roman Kahramanları Edebiyat Dergisi tarafından yaptırılan ve 60 tablodan oluşan “İliada ve İstanbul’dan Dostoyevski’ye” (Edebiyattan Tuvale Roman Kahramanları) resim koleksiyonu, festival kapsamında 18- 29 Aralık 2023 tarihleri arasında Maltepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Mehmet Özen Sanat Galerisi’nde sergilenecektir.
Etkinliğe katılım
19-21 Aralık 2023 tarihleri arasında, Maltepe Üniversitesi’nin ev sahipliğinde Marmara Eğitim Köyü’nde 8.’si gerçekleştirilecek Roman Kahramanları İstanbul Edebiyat Festivali herkese açık ve etkinliklere katılım ücretsizdir.
Festival web sitesi: www.edebiyatfestivali.ist
Festivalin geçmiş yıllarıyla ilgili kayıtlar ve “Benim Roman Kahramanım” video sunumları Novel Heroes YouTube kanalından izlenebilir. (https://www.youtube.com/c/NovelHeroes)
